⚖️گرفتن مهریه با وکیل پایه یک دادگستری-۰۹۰۳۸۶۴۰۷۷۵-⚖️گروه وکلای ایران آرتا

مهریه یکی از موارد مهمیست که قبل از ازدواج راجع به آن صحبت می‌شود و تا ادامه و پایان زندگی زناشویی از اهمیت بالایی برخوردار است. مطالبه مهریه یکی از مسائل حقوقی و اجتماعیست که پرونده‌های زیادی را در دادگاه‌ها به خود اختصاص می‌دهد. مهریه در زمان ازدواج به عنوان یک مبلغ یا اموالی که طبق قوانین و فرهنگ هر جامعه رایج هستند، تعیین می‌شود.

در این مقاله از ایران آرتا به چگونگی گرفتن مهریه با وکیل پایه یک دادگستری و راهنمایی‌هایی برای مطالبه آن در شرایط مختلف می‌پردازیم. پس با ما همراه باشید تا اطلاعاتی کامل راجع به این موضوع مهم کسب کنید.

حق زن در گرفتن مهریه با وکیل پایه یک

مهریه مانند یک قرارداد مالی در هنگام عقد تعیین می‌شود. سر سفره عقد، مرد متعهد می‌شود که به همسر خود، مبلغ یا دارایی که از قبل تعیین کرده‌اند را اهدا کند. مهریه می‌تواند شامل سکه، پول، هر نوع دارایی و حتی انجام کار خاصی از طرف مرد باشد. توجه داشته باشید که مهریه باید به صورت دقیق تعیین شود و به عنوان یک تعهد مالی و دینی به عهده مرد است.

مهریه می‌تواند به دو شکل “عندالمطالبه” یا “عندالاستطاعه” باشد. شاید بپرسید فرق این دو چیست. عندالمطالبه یعنی زن هر زمانی که بخواهد می‌تواند اقدام به گرفتن مهریه کند و مرد موظف است آن را به همسر خود بپردازد و وضعیت مالی مرد در پرداخت آن شرط نیست.

اما مهریه عندالاستطاعه به شرایط مالی مرد بستگی دارد. یعنی زمانی گرفتن آن قانونی است که مرد از نظر مالی بتواند آن را پرداخت کند. بنا به قوانین مدنی، هنگام بستن عقد نکاح، زن مالک مهریه می‌شود. به این منظور که مهریه به عنوان یک حق مالی برای زن در نظر گرفته می‌شود و مرد متعهد به پرداخت آن است. بنابراین، زن در هر مرحله‌ای از زندگی زناشویی، این حق را دارد که مهریه خود را مطالبه نماید.

تفاوت بین عقد دائم و عقد موقت در گرفتن مهریه با وکیل پایه یک

شاید لازم باشد توضیح کاملی در خصوص نکاح دائم و موقت ذکر نمایم لکن به جهت موضوع مقاله که چگونگی و زوایای مختلف گرفتن مهریه میباشد جایگاه خوبی برای بسط و گسترش ماهیت و تاریخچه این عقود نیست . لذا صرفاً به این موضوع می پردازیم که نکاح موقت در بین روایات شیعی رواج داشته و اهل تسنن آن را نپذیرفته اند .نکاح موقت فلسفه ای به جهت جلوگیری از فساد و فحشا در موارد ناتوانی مالی در برقراری نکاح دائم دارد.

و البته در حال حاضر دستاویز بعضی افراد جهت ارضاء امیال متنوع جنسی گردیده که بهر تقدیر پیشینه شرعی و منافع متصوره آن ، بر اینگونه اغراض پیشی گرفته و آن را یکی از نهاد های حقوقی خانواده گردانده. عقد دائم یک عقد غیر مالی محسوب میگردد که مقتضای ذات آن به مانند عقد موقت ، ایجاد زوجیت میباشد . حتی میتوان گفت برقراری رابطه جنسی و یا تولید مثل نیز از اهداف نکاح نیست. البته تفاوتهایی در بین نوع دائم و موقت نکاح موجود میباشد. از جمله این تفاوتها :

۱- لزوم تعیین مهریه در نکاح موقت و عدم لزوم آن در نکاح دائم میباشد. بطوری که عدم تعیین مهریه در نکاح موقت باعث بطلان آن ولی در نکاح دائم ، آن را با مشکلی مواجه نمی نماید.

یعنی در واقع وجود مهریه معلوم و مشخص و دارای ارزش مالی از شرایط صحت عقد نکاح موقت میباشد اما وجود یا عدم آن ، تاثیری در صحت نکاح دائم نخواهد داشت.

۲- از دیگر تفاوتهای این دو ، در محدودیت زمانی نکاح موقت و نامحدود بودن نکاح دائم میباشد. بطوری که عدم ذکر مدت در نکاح موقت باعث بطلان این نوع عقد می باشد.

اما از نظر پرداخت کردن یا گرفتن مهریه، تفاوتی بین عقد دائم و عقد موقت وجود ندارد. در هر دو مورد، مرد موظف است مهریه را پرداخت ، و زن نیز میتواند از طریق دادگاه یا اجرای ثبت اسناد اقدام به مطالبه آن نماید. تنها تفاوت گرفتن مهریه در نکاح دائم و موقت به ثبت یا عدم ثبت این دو نوع عقد در دفاتر رسمی ازدواج و در واقع ثبت واقعه ازدواج میباشد.

از واضحات است که ازدواج دائم قطعا میبایست در دفاتر رسمی ازدواج ثبت و نام زوجین در شناسنامه یکدیگر ثبت و ضبط گردد. در غیر این صورت آثار سوء و مجازات کیفری برای امتناع کننده در قوانین موضوعه در نظر گرفته شده است . اما در خصوص ازدواج موقت قانونگذار الزامی در این باره در نظر نگرفته . فلذا در صورت وجود سه شرط که ثبت ازدواج موقت را الزامی مینماید که شامل :

۱-بارداری زوجه ۲-شرط ضمن عقد ۳-توافق بعدی طرفین می باشد در مابقی حالات ازدواج موقت ثبت نخواهد شد. فلذا گرفتن مهریه از طریق اداره اجرای ثبت اسناد غیر ممکن خواهد بود. و تنها میبایست از طریق ارائه دادخواست مطالبه مهریه در دادگاه خانواده صالح اقدام به گرفتن مهریه نمود.

اما در نکاح دائم با توجه به ثبت رسمی و صدور سند رسمی ازدواج ، امکان اقدام یا مطالبه مهریه از طریق اداره اجرای ثبت اسناد و املاک وجود دارد .کما اینکه همانطور که در سطور آینده بیان خواهد شد طبق قوانین جدید لزوم اولویت گرفتن مهریه از طریق اداره ثبت اسناد و املاک شرط گردیده و در صورت عدم وجود اموال ثبت شده رسمی برای زوج مسیر مطالبه از طریق دادگاه مفتوح میگردد.

  گرفتن مهریه با وکیل و اعمال حق حبس

حق حبس چیست؟

یکی دیگر از حقوق زن در اسلام استفاده از حق حبس میباشد بطوریکه طبق قانون مدنی، زن می‌تواند بلافاصله پس از صیغه عقد، اقدام به مطالبه مهریه خود قبل از هرگونه تمکین نماید. شرط وجود چنین حقی برای خانمها وجود پرده بکارت برای اوست بدین معنا که در صورت باکره بودن و عدم تمکین خاص ، تا پرداخت تمام و کمال مهریه ، میتواند از حق حبس خود استفاده نماید .

زمانی که زوجه از این حق خود استفاده مینماید دعوای الزام به تمکین زوج در دادگاه شنیده نخواهد شدو حتی در صورت ارائه دادخواست اعسار توسط مرد و قبولی آن توسط دادگاه و به تبع آن تقسیط پرداخت مهریه برای او ، تا پرداخت کامل مهریه به زن ، توانایی الزام زن به تمکین را نخواهد داشت .

و همچنان زوجه میتواند تا گرفتن مهریه بصورت کامل از حق حبس خود استفاده نماید. اما چنانچه زوجه قبلا تمکین نموده باشد و یا باکره نبوده باشد ، نمیتواند از این حق استفاده و بدان استناد نماید. این حق برای زن در هر دو نوع عقد (دائم و موقت) وجود دارد. در جامعه امروزی ، می‌بینیم که زن‌ها معمولاً در صورت ناراضی بودن از زندگی مشترک، تصمیم به طلاق گرفته و به مطالبه مهریه می‌پردازند.

اما از نظر قانونی، زن می‌تواند حتی بدون نیاز به طلاق، مهریه خود را از این طریق یعنی اعمال حق حبس ،مطالبه کند. در تحقق حق نفقه به زن نسبت به مهریه در اعمال حق حبس ، باید تفاوت قائل شد چراکه ماهیت نفقه و لزوم چنین حقی برای زوجه ، وجود و انجام تکالیف زناشویی یا همان تمکین توسط وی میباشد که در اینجا متعذر خواهد بود.

چگونگی گرفتن مهریه با وکیل پایه یک بصورت قسطی

در مواردی که مرد قادر به پرداخت مهریه به صورت یکجا نباشد، دادگاه می‌تواند اقدام به تقسیط مهریه کند. به این معنا که مرد می‌تواند مهریه را به شکل اقساط پرداخت کند تا از پس تعهدات مالی خود برآید. البته در اینجا نیاز به ارائه یک دادخواست اعسار از پرداخت مهریه توسط مرد خواهد بود که شما را دعوت میکنم که مقاله ما را در این خصوص مطالعه نمایید.

دادخواست اعسار از پرداخت مهریه توسط مرد زمانی مورد قبول دادگاه واقع خواهد شد که اموالی به جز مستثنیات دین نداشته باشد یا اگر اموالی دارد اما دسترسی به آن در حال حاضر برای او ممکن نیست.

گرفتن مهریه بعد از وفات زوج یا زوجه

۱-بعداز وفات زوج

همانطور که اشاره کردیم، مهریه به عنوان یک تعهد مالی در قرارداد ازدواج، بین زوجین تعیین می‌شود.از این رو، فوت مرد نیز موجب از بین رفتن حق زن برای گرفتن مهریه نمی‌شود و زن در صورت فوت همسر می‌تواند ادعای مهریه خود را مطرح کند. معمولا در چنین شرایطی، قبل از تقسیم ارث، مهریه به زن پرداخت می‌شود. دقت داشته باشید که مهریه از میراثی که به همسر می‌رسد جداست.

یعنی ابتدا مهریه زن جداگانه پرداخت شده، سپس سهم او از ارث مشخص شده و به او اهدا می‌شود. از این رواست که میبینیم در رسیدگی به دعوای تحریر ترکه ، ماترک متوفی بصورت کامل مشخص خواهد شد. ماترک در واقع همان دارایی متوفی است و میدانیم دارایی هر شخص شامل اموال و دیون او خواهد بود لذا در تعیین لیست ماترک ، دیون از جمله مهریه همسر متوفی نیز قید خواهد شد.

یک نکته مهم درباره مهریه این است که وراث مرد در صورت عدم وجود مال برای مورث خود ، در تعهد و پرداخت مهریه همسر او هیچ تکلیفی ندارند. و چنانچه اموالی از متوفی باقی مانده باشد مهریه از همان اموال پرداخت خواهد شد. مهریه به عنوان یک بدهی مالی برای زوج است که در حق زوجه بین آنان تعیین می‌شود و به ارث بردن آن توسط وراث مرد معنی ندارد.

مگر آنکه ماترک موجود بین ورثه تقسیم شده و مهریه همسر از آن ماترک پرداخت نشده باشد که در اینجا از اموال ورثه به نسبت سهم الارثشان میتوان توقیف یا از آنان مطالبه نمود.

۲-بعد از وفات زوجه

بعد از وفات زوجه نیز  ورثه حین الفوت وی میتوانند از طریق دادگاه نسبت به حق مالی زوجه که هم اکنون بصورت قهراً در مالکیت آنان قرارگرفته اقدام نمایند.

قوانین جدید برای گرفتن مهریه

با توجه به تغییراتی که در قوانین مربوط به پرداخت مهریه صورت گرفته، اصلاحاتی در ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی انجام شده است. طبق تبصره اول این ماده، اگر مهریه وجه نقد باشد می بایست به نرخ روز محاسبه شود. مرد مکلف است که این نوع مهریه را پرداخت کند، مگر اینکه زوجین در زمان عقد به توافق دیگری برسند.

یک نکته مهم در قانون جدید در ارتباط با مهریه وجه نقد وجود دارد. اینکه در صورت فوت همسر، مهریه با توجه به تاریخ فوت همسر به نرخ روز محاسبه می‌شود و نه تا تاریخ انحصار وراثت یا درخواست زن.

یعنی از تاریخ عقد یا توافق بر مهریه که وجه نقد است تا روز فوت همسر مهریه با توجه به نرخ تورم بانک مرکزی که هرساله اعلام میگردد محاسبه خواهد شد. همانطور که قبلا بیان شد با توجه به سند ازدواج که سندی رسمی محسوب میگردد میزان و نوع مهریه چه وجه نقد باشد و چه سکه طلا می‌توان از طریق دادگاه یا اداره ثبت مطالبه شود.

که البته طبق دستورالعمل جدید قوه قضاییه بانوان ابتدا می بایست از طریق اجرای ثبت اسناد این حق را مطالبه و در صورت عدم موفقیت در توقیف اموال مرد ، از طریق طرح دعوای مطالبه مهریه در دادگاه خانواده اقدام نمایند .

استثنایی که در این قسمت  وجود دارد در خصوص گرفتن مهریه زمانی است که زوج فوت کرده و زوجه قصد مطالبه به طرفیت ورثه زوج را دارد لذا در اینجا گرفتن مهریه میبایست صرفاً از طریق ارائه دادخواست مطالبه مهریه به دادگاه خانواده صورت پذیرد. مهریه ای که به طریق فوق و حالت استثناء مطالبه میشود صلاحیت دادگاه یا شورای حل اختلاف مانند بقیه دعاوی مالی به شرح ذیل رسیدگی خواهد شد :

در صورتی که مهریه کم‌تر از ۲۰ میلیون تومان باشد، رسیدگی به ادعا از طریق ارائه دادخواست به شورای حل اختلاف آغاز خواهد شد. اما اگر مهریه بیش از ۲۰ میلیون تومان باشد، زوجه می‌تواند از طریق دادگاه، ودر صورت عدم استثناء فوق از طریق همان دستورالعمل جدید ابتدا از  اداره ثبت و یا دفتر ازدواج و طلاقی که در آن عقد انجام شده است، درخواست مطالبه مهریه خود را ارائه دهد. با اعمال این تغییرات در قوانین مربوط به پرداخت مهریه، حقوق زنان در مطالبه و دریافت مهریه واضح‌تر و تحت حمایت قوانین قرار گرفته است.

مراحل کلی گرفتن مهریه با وکیل پایه یک

۱-شناخت قوانین و مشاوره:

اولین مرحله برای گرفتن مهریه، آشنایی با قوانین و مقررات مربوط به مهریه در کشور است. برای این کار بهتر است با یک وکیل یا مشاور حقوقی در این زمینه مشورت کنید.

وکیل متخصص در حقوق خانواده می‌تواند شما را در مورد مراحل و شرایط لازم برای گرفتن مهریه راهنمایی کرده و در صورت لزوم شما را در رسیدگی به پرونده حمایت کند. اگر برای مطالبه مهریه به مشاوره حقوقی نیاز دارید، کارشناسان ما در ایران آرتا آماده پاسخگویی به مشکلات شما هستند.

۲-جمع‌آوری مدارک:

برای اثبات حق خود و دریافت مهریه، شما باید مدارک و مستندات لازم را جمع‌آوری کنید. این مدارک می‌تواند شامل سند ازدواج، مدارک مالی (مانند اظهارنامه مالی، سوابق کار و درآمدها) و هر گونه مدرکی مرتبط با وضعیت شما و نیازهای مالیتان در طول ازدواج باشد.

۳-مذاکره و توافق:

بعد از جمع‌آوری مدارک و شناخت قوانین، می‌توانید با شریک زندگی خود در مورد مهریه مذاکره کنید. تلاش کنید تا به توافق میان دو طرف برسید و از طریق مشاوره حقوقی، مهریه مورد نیاز خود را مطالبه کنید.

۴-ثبت توافق:

بعد از رسیدن به توافق نهایی درباره مهریه، مهم است که این توافق را به صورت رسمی ثبت کنید. می‌توانید با کمک وکیل خود، یک قرارداد رسمی تهیه کرده تا حقوق و تعهدات هر دو طرف به صورت مستند درآیند.

۵-پیگیری حقوقی:

در صورتی که همسر شما از پرداخت مهریه امتناع کند و به مخالفت بپردازد، در این صورت نیاز به پیگیری حقوقی خواهید داشت. در این مورد، مراجعه به وکیل ضروری بوده و بهتر است با راهنمایی یک مشاور حقوقی موضوع را پیگیری نمایید.

هزینه گرفتن مهریه با وکیل

میزان حق الوکاله برای گرفتن مهریه توسط وکیل مانند بقیه دعاوی حقوقی در ابتدا با توافق وکیل و موکل و در غیر توافق ، برابر تعرفه حق الوکاله مصوب میباشد. وکلا مبلغ حق الوکاله در دعاوی مالی را بطور معمول ۱۰ درصد خواسته موکل در نظر خواهند گرفت لکن این درصد طبق آخرین آیین نامه تعرفه حق الوکاله وکلای دادگستری در سال ۱۴۰۲ بدین شرح میباشد :

۱- در دعاوی مالی در موردی که حکم دادگاه بدوی از حیث بهای خواسته قطعی است ۱۰% بهای خواسته

۲ – در دعاوی مالی در موردی که حکم دادگاه بدوی از حیث خواسته یا بهای آن قطعی نیست:

الف: تا ۵۰۰ میلیون ۸% بهای خواسته

ب: نسبت به مازاد ۵۰۰ میلیون ریال تا ۲ میلیارد ریال ۷% بهای خواسته

پ: نسبت به مازاد ۲ میلیارد ریال تا ۱۰ میلیارد ریال ۵% بهای خواسته

ت: نسبت مازاد ۱۰ میلیارد ریال تا ۳۰ میلیارد ریال ۴% بهای خواسته

ث: از ۳۰ میلیارد ریال به بالا ۳% بهای خواسته

والبته لازم بذکر است با توجه دستورالعمل جدید قوه قضاییه مبنی گرفتن مهریه ، ابتدا در دایره اجرای ثبت اسناد و سپس در دادگاه خانواده ، کار وکلا بسیار پیچیده و پر رفت و آمد و مستلزم اشرافیت کامل نسبت به قوانین مربوطه خواهد بود .

نتیجه‌گیری

مهریه به عنوان یکی از جنبه‌های مهم عقد نکاح و زندگی زناشویی در جامعه ما و قانون مدنی شناخته می‌شود. زن در هر دو نوع عقد (دائم و موقت) می‌تواند حق مطالبه مهریه خود را داشته باشد. در برخی موارد، گرفتن مهریه می‌تواند در روند طلاق مشکلاتی به وجود آورد و فرآیند آن را طولانی کند.

در این مقاله به بررسی مهریه و نحوه مطالبه آن در شرایط مختلف پرداختیم. اگر در این زمینه به اطلاعات بیشتری نیاز دارید، با کارشناسان و وکلای ما در ایران آرتا تماس بگیرید تا شما را راهنمایی کنند.