وکیل رجوع از هبه تهران-۰۹۰۳۸۶۴۰۷۷۵-گروه وکلای ایران آرتا

وکیل رجوع از هبه یکی از وکلای حوزه حقوق خصوصی و هبه یکی از عقود اسلامی برای انتقال مالکیت اموال منقول یا غیر منقول است که در قانون مدنی و کتب فقهی در خصوص آن صحبت گردیده ما در این مقاله قصد داریم شما را با این نوع عقد و رجوع از آن و مشخصات و  فرد متخصص در این حوزه آشنا نماییم.

تعریف هبه

هبه در لغت به معنای هدیه نمودن، بخشیدن و اعطا کردن است و در اصطلاح عقدی از عقود اسلامی است که در قانون مدنی جمهوری اسلامی موادی به آن اختصاص پیدا نموده و در تعریف آن بیان گردیده :«هبه عقدی است که به موجب آن یک نفر مالی را مجانا به کس دیگری تملیک می‌کند.» بنابراین تمامی روابط حقوقی که ما نسبت به اعضاء خانواده و دیگران که مالی را به همسر ، فرزند ، پدر ،مادر و اشخاص دیگر ، بصورت رایگان ، انتقال میدهیم در واقع آن مال را به او هبه کرده یا بخشیده ایم  .حال که تا حدودی با هبه آشنا شدیم به خاصیت و ماهیت رجوع از هبه و وکیل رجوع از هبه خواهیم پرداخت.

رجوع از هبه چیست؟

در قانون آثاری برای عقد هبه در نظرگرفته شده است که یکی از این آثار رجوع از آن میباشد بدین معنا که زمانی که فردی مالی را به دیگری میبخشد تحت شرایطی میتواند از بخشش خود پشیمان و آن مال را پس بگیرد که به این حالت رجوع از هبه گفته میشود . در فرهنگ ما ایرانیان پس گرفتن هدیه تا حدودی دارای کراهت میباشد و اصولاً افراد مال بخشیده شده را پس نمیگیرند ولی در قانون ما که بر پایه فقه اسلامی و شیعی و بر مبنای نظر مشهور علما تنظیم گردیده این حق را برای افراد قائل گردیده.

لذا افراد میتوانند پس از اینکه مالی را به شخص دیگر هبه نمودند با وجود شرایطی آن را از وی بازپس بگیرند. در ذیل شرایطی را بیان خواهیم نمود که این امکان را به فرد میدهد تا مال موهوبه را از شخص متهب پس بگیرد.

شرایط قانونی هبه:

• شرایط قانونی انجام هبه

برای اینکه مالی از سوی شخصی به دیگری بخشیده شود و در واقع این عمل حقوقی که حقوقدانان به هبه میشناسند بین دو نفر صحیح واقع گردد حتماً نیاز است که شرایطی را دارا باشد . لذا در صورت عدم وجود شرایطی که در پایین ذکر میکنیم امکان تبعات و آثار حقوقی متفاوت برای طرفین متصور خواهد بود.

۱-وجود اهلیت برای هبه کننده:

شخص هبه کننده مانند دیگر معاملات مثل خرید و فروش ، اجاره ، رهن و غیره نیاز به اهلیت یا در واقع همان عاقل ، بالغ و رشید بودن دارد منظور از بالغ بودن که همان سن بلوغ و رشد که در واقع همان سن ۱۸ سالگی که اماره قانونی میباشد و همچنین عاقل بودن به معنای عدم جنون معنا میگردد

۲-مالکیت هبه کننده:

شخص هبه کننده یا باید مالک مالی که هبه میکند باشد و یا با وکالت از شخص مالک اقدام به بخشش مال نماید .مالکیت افراد یا با سند رسمی یا عادی مشخص میشود یا اینکه مالکیت باید در دادگاه اثبات گردد در غیر این صورت عقد هبه یا همان بخشش مال صحیح نبوده و ممکن است عواقب کیفری برای واهب داشته باشد.

۳-دریافت مادی مال هبه شده:

برای صحیح بودن مال بخشیده شده صرفاً بیان اینکه فلان مال را به تو بخشیدم یا هبه کردم و قبول نمودن طرف مقابل کافی نیست چرا که حتما میبایست مال را به تصرف یا در واقع تسلیم طرف مقابل نمود که در اصطلاح حقوقی به آن قبض مال میگویند. بنابراین تا قبل از قبض مال حتی اگر در برگه قراردادی عنوان هبه ذکر شده باشد و صرفا در برگه مالی بخشیده شده باشد این عقد کامل نیست و بنابراین چنانچه قبل از اینکه مال تسلیم طرف گردد یکی از طرفین فوت نمایند ، هبه باطل می شود.

• شرایط قانونی رجوع از هبه

قبلاً توضیح دادیم که قرارداد هبه علی رغم اینکه یک عقد لازم است اما  شخص هدیه کننده که یکی از طرفین قرارداد است با وجود شرایطی میتواند از بخشش خود رجوع کرده و مال بخشیده شده را پس بگیرد که به اصطلاح به آن رجوع از هبه گفته میشود . و اما شرایطی که واهب میتواند اقدام به رجوع از هبه نماید به شرح شماره های ذیل خواهد بود :

۱- عین مال بخشیده شده هنوز در تصرف گیرنده مال موجود باشد :

همانطور که گفتیم در چنین قراردادی مالی از طرف واهب به متهب بخشیده میشود و متهب نیز باید قبولی خود را اعلام نموده و مال را به تصرف او داد تا چنین عقدی کامل باشد لکن بعد قبض مال نیز اگر چنانچه عین آن هنوز موجود باشد ، شخص واهب میتواند با اعلام اراده خود به گیرنده مال که قصد پس گرفتن هدیه خود را دارد ، اقدام به رجوع از هبه نماید.

۲-گیرنده مال ، پدر یا مادر یا اولاد شخص هدیه کننده نباشد :

بنابراین اگر طرفین این قرارداد پدر با فرزند یا مادر با فرزند باشد ، هیچ یک از طرفین که مالی را بخشیده توانایی قانونی جهت رجوع از هبه نخواهد داشت.

۳-عقد هبه معوض نباشد یا اگر هست عوض آن هنوز داده نشده باشد :

ما معمولاً در قراردادهای خود امتیاز یا مال یا حقی را در قبال امتیاز یا مال یا حقی با طرف مقابل مبادله میکنیم این نوع معاملات معوض هستند یعنی مالی یا کاری یا امتیازی در عوض مال یا کار یا امتیاز دیگر . اما عقد هبه معمولا بدون عوض برگزار میگردد مگر در موارد خاصی جهت راضی نمودن طرف به بخشش مالش ، پیشنهاد پرداخت مالی در عوض بخشش او انجام و مورد قبول واقع میشود و نیازی به برابری ارزش مالها مانند یک خرید و فروش نیست فی المثل من این موبایل را که تو دوست داشتی میدهم در عوض شما خودروی خود را به من بدهید.

در این حالت و در صورتی که مالها بین طرفین تسلیم شده باشد ، توانایی رجوع از هبه وجود نخواهد داشت . فلذا در صورت معوض نبودن هبه و یا معوض بودن آن اما گیرنده مال هنوز عوض را به فرد بخشنده تسلیم نکرده باشد ، فرد هدیه کننده توانایی رجوع از هبه را خواهد داشت.

۴-در صورتی که مال بخشیده شده هنوز در مالکیت گیرنده مال باشد :

اگر چنانچه شخص گیرنده هدیه که در واقع بعد از تصرف مال بخشیده شده به او مالک شناخته میشود ، مالکیت مال را حفظ کرده باشد یعنی مال را به شخص دیگری انتقال مالکیت نداده باشد امکان رجوع از هبه وجود خواهد داشت و در غیر این صورت این امکان وجود نخواهد داشت.

۵- مال هبه شده که در تصرف گیرنده مال هست متعلق حق شخص دیگر واقع نشده باشد :

گاهاً پیش می آید که فرد مال خود را بعنوان ضمانت یا وثیقه و یا دینی که دارد ،  در اختیار شخص دیگر قرار میدهد یا مال خود را در رهن او میگذارد ؛ در این حالت شخصی که مال به نفع او بعنوان ضمانت یا وثیقه یا رهن قرارداده شده ، دارای حق میشود که چنانچه فرد به تعهد و پرداخت دین خود وفا دار نبود از مال مورد ضمانت استفاده نموده و طلب خود را بردارد لذا شخصی که قبلاً این مال را به گیرنده مال بخشیده بوده چون حق فرد ثالثی بابت رهن یا ضمانت و … مطرح میباشد ، توانایی رجوع از هبه را نخواهد داشت.

۶- اگر چنانچه در عین مال بخشیده شده تغییری بوجود نیاید:

فرض کنید فردی چند شاخه تیرآهن را به فردی بخشیده و چندین ماه یا چند سال آن تیرآهن ها در جلوی ساختمان بلا تکلیف مانده و فرد گیرنده مال ، هنوز استفاده ای از آن تیرآهن ها نکرده در این حالت فرد هدیه دهنده میتواند از این هبه رجوع نماید اما اگر فرد هدیه گیرنده از تیرآهن ها در ساخت اسکلت ساختمان استفاده نموده باشد ، فرد هبه کننده قادر به رجوع از هبه نخواهد بود.

۷- زنده بودن هدیه دهنده و گیرنده :

یکی از شرایط رجوع از هبه در صورت وجود و مهیا بودن تمامی شرایط دیگر ، زنده بودن طرفین این قرارداد است . بطوری که اگر فرد گیرنده مال فوت نماید ، پس از آن رجوع از هبه ممکن نخواهد بود و یا در صورت فوت هدیه دهنده ورثه او این توانایی را نخواهند داشت.

۸- بخشش مال با نیت صدقه انجام نشده باشد :

ما در تمام نوشتار فوق سخن از بخشش فردی به فرد دیگر نمودیم ولی باید توجه داشت که بخشش بعنوان هبه شامل بخشش به طریق صدقه نخواهد بود چون طبق نظرات فقها در صدقه طرف قرارداد بخشنده مال خداوند میباشد بنابراین در عقد صدقه امکان رجوع وجود نخواهد داشت.

وکیل رجوع از هبه

وکیل متخصص در دعاوی رجوع از هبه ، شخصی است که با داشتن تخصص در حقوق خصوصی و اشرافیت کامل بر شناخت عقود و قرارداد ها و ماهیت تک تک آنها قادر به تفسیر قراردادها و یا اعمال حقوقی شفاهی موکلین و بدست آوردن ماهیت آنهاست .

خاطرم هست که در دعوای اثبات وقوع عقد هبه و سپس رجوع از هبه وکیل طرف مقابل جهت دفاع از موکلش استناد به ماهیت وصیت مینمود و در اینجا تشخیص اینکه این قرارداد هبه است یا وصیت با مقام قضایی یا دادرس دادگاه خواهد بود که خوشبختانه در نهایت با تشخیص و تفسیر ما مطابقت داشت و باعث پیروزی ما در این دعوا شد .

آیا هریک از زوجین توانایی پس گرفتن مال بخشیده به همسرش را دارد؟

بعد از توضیحات مشروح این مقاله خودتان میتوانید جواب این سوال را بدهید که آیا رجوع از هبه از طرف زوجین نسبت به یکدیگر وجود دارد یا خیر ؟ در جواب باید گفت که اگر چنانچه تمامی شروط هشتگانه فوق موجود باشد هر فردی توانایی رجوع از هبه را خواهد داشت . اما بسیاری از زوجین پس از انتقال رسمی ملک یا خودرو به نام همسر خود با تصور اینکه این یک هدیه بوده قصد بازپس گرفتن آن را دارند اما پس از بررسی اسناد انتقال متوجه انتقال مال از طریق عقد بیع میشویم که به هیچ عنوان امکان رجوع از آن وجود نخواهد داشت.

درست است که زوج یا زوجه بدون دریافت وجهی از طرف مقابل اقدام به انتقال مالکیت به طرف دیگر نموده اما در دفتر اسناد رسمی وجهی بعنوان ثمن معامله چه کم و چه زیاد در سند انتقال غیر منقول که به بنچاق بین افراد معروفیت دارد ذکر میگردد که تصور وقوع عقد هبه را به کل از بین خواهد برد و اثبات عدم پرداخت حتی چنین وجه کمی مقدور نخواهد بود . بنابراین در موارد بسیار نادری توانایی اثبات عقد هبه و رجوع از هبه متصور میباشد.

کلام آخر

در کل و پس از مطالعه موارد فوق به شما توصیه میکنم جهت اثبات وقوع عقد هبه و یا رجوع از هبه به وکیل متخصص این امر که در زمینه حقوق خصوصی مهارت و علم دارد مراجعه و پس از بررسی ماهیت قرارداد خود و تفسیر آن توسط وکیل مربوطه ، اقدامات قضایی را چه از طریق وکیل و چه با مشاوره او توسط خود انجام دهید .

در این زمینه نیز مفتخر به داشتن وکلایی قوی و کارآزموده و برتر در سطح کشور هستیم که توانایی آنان با رزومه عالی قابل مشاهده خواهد بود فلذا گروه وکلای ایران آرتا در ابتدا از طریق مشاوره تلفنی و سپس برگزاری جلسات حضوری و بررسی مشکلات حقوقی شما راه طولانی و پر پیچ و خم دادگاهها را با بهترین تشخیص و عملکرد به بهترین شیوه و کوتاهترین زمان ممکن مدیریت و تا انتهای این راه با شما خواهد بود.